Σάββατο 5 Φεβρουαρίου 2011

Αλάτι και Πολιτισμός



Ένα τόσο καθημερινό αντικείμενο ανάγκης και χρήσης δεν θα μπορούσε παρά να αποτελέσει έναυσμα για καλλιτεχνική δημιουργία. Τα αντικείμενα που σχετίζονται με αυτό ήταν τα πρώτα. Από την αρχαιότητα ακόμα τα διάφορα αλατοδοχεία, αλατιέρες και γουδιά για το τρίψιμό του φτιάχνονταν από απλά ή πιο πολύτιμα υλικά, απλά στην εμφάνιση ή πιο περίτεχνα. Έτσι έχουμε απλές πήλινες αλατιέρες από την Αρχαία Αγορά των Αθηνών αλλά και την περίτεχνη χρυσή αλατιέρα που έφτιαξε τον 16ο αι. ο Ιταλός γλύπτης Μπενβενούτο Τσελλίνι για το βασιλιά της Γαλλίας Φραγκίσκο Α΄ με παράσταση της Γης και του Ποσειδώνα. 
Στις μέρες μας που το αλάτι δεν είναι πια πολύτιμο (οικονομικά) υλικό κατασκευάζονται αντικείμενα, έργα τέχνης, από ορυκτό αλάτι, με διακοσμητικό κυρίως σκοπό, σαν αυτά που μπορεί να βρει κανείς στα πωλητήρια των απανταχού επισκέψιμων αλατωρυχείων.
Στο εικαστικό τομέα βρίσκουμε πίνακες με παραστάσεις παρασκευής φαγητού και αλατίσματός του όπως στον πίνακα του Ολλανδού ζωγράφου του 17ου αι. Jan Steen
Στο λόγο η παρουσία τους αλατιού είναι σημαντική σε ;όρους (στα αγγλικά ο μισθός είναι Salary από το λατινικό salarium που ήταν ο μισθός των ρωμαίων στρατιωτών που πληρώνονταν με αλάτι!!), σε εκφράσεις όπως «φάγαμε μαζί ψωμί και αλάτι», σε παροιμίες, σε τραγούδια αλλά κυρίως σε τοπωνύμια. Στην Ελλάδα είναι πολλές οι περιοχές και τα χωριά με το όνομα Αλυκή, Αλυκές και παράγωγα όπως ο Αλικανάς στη Ζάκυνθο. Στην Ευρώπη το πρόθεμα Sal- είναι συνηθισμένο και πάντα σχετίζεται με το αλάτι. (Salzburg, Sallins) το ίδιο και το Κέλτικο Hal- (Hallstatt, Hallein, Halle).
Τέλος πολλά έθιμα σχετίζονται με την παραγωγή του αλατιού και πολλά από αυτά είναι ζωντανά ακόμα και σε περιοχές που έπαψε η παραγωγή αυτού του προϊόντος!


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου